Omówienie artykułu pt. „Grupa badawcza ds. oceny i zarządzania zespołem suchego oka. Związek między ogólnoustrojowym stosowaniem leków a nasileniem objawów suchego oka w badaniu oceny i leczenia suchego oka (DREAM)” w Ocul. Surf. w 2024 roku [1].

Prof. dr hab. med. Andrzej Grzybowski
Kierownik Katedry Okulistyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn
Kierownik Instytutu Okulistycznych Badań Naukowych, Fundacja Okulistyka 21, Poznań

Artykuł pt. ” Grupa badawcza ds. oceny i zarządzania zespołem suchego oka. Związek między ogólnoustrojowym stosowaniem leków a nasileniem objawów suchego oka w badaniu oceny i leczenia suchego oka (DREAM)” oceniał związek między stosowaniem leków systemowych a nasileniem objawów i oznak zespołu suchego oka (ZSO). Badanie to jest częścią większego projektu DREAM (DRy Eye Assessment and Management), który jest wieloośrodkowym, podwójnie zaślepionym, randomizowanym kontrolowanym badaniem klinicznym, mającym na celu ocenę skuteczności i bezpieczeństwa suplementacji kwasami tłuszczowymi omega-3 w porównaniu do placebo u uczestników z umiarkowanym do ciężkiego ZSO.

Wprowadzenie

Zespół suchego oka (ZSO) jest powszechnym schorzeniem filmu łzowego i powierzchni oka, powodującym znaczny dyskomfort, pogorszenie widzenia i zmęczenie oczu. Dotyka 6,8% dorosłej populacji w Stanach Zjednoczonych i ma negatywny wpływ na jakość życia poprzez obciążenie leczeniem, koszty ekonomiczne oraz obniżenie fizycznego i psychicznego dobrostanu. Patofizjologia ZSO jest wieloczynnikowa, obejmując zapalenie, dysfunkcję gruczołów Meiboma (MGD) i zaburzenia hormonalne. Objawy ZSO obejmują łzawienie, pieczenie, zaczerwienienie i uczucie ciała obcego. Objawy kliniczne to zmniejszony czas przerwania filmu łzowego (TBUT), hiperosmolarność łez i zmniejszone wydzielanie łez.

Metody

W badaniu wzięło udział 535 uczestników z umiarkowanymi do ciężkich objawami i oznakami ZSO. Uczestnicy byli oceniani pod kątem oznak ZSO za pomocą testów takich jak TBUT, test Schirmera, barwienie fluoresceiną rogówki, barwienie zielenią lizaminową spojówki, ocena dysfunkcji gruczołów Meiboma (MGD) oraz osmolarność łez. Objawy ZSO oceniano za pomocą indeksu chorób powierzchni oka (OSDI). Zastosowano model liniowy do porównania wyników między stosującymi i niestosującymi leki systemowe, uwzględniając czynniki związane z nasileniem ZSO.

Wyniki

• Wyniki wskazują, że stosowanie niektórych leków systemowych jest związane z większym nasileniem objawów i oznak ZSO:
• Użytkownicy leków przeciwhistaminowych mieli niższy TBUT i wyższy wynik OSDI.
• Użytkownicy aspiryny mieli niższy TBUT.
• Użytkownicy kortykosteroidów mieli niższy TBUT, niższe wyniki testu Schirmera, wyższe barwienie fluoresceiną rogówki, wyższy skumulowany wynik nasilenia i wyższy wynik OSDI.
• Użytkownicy leków na padaczkę mieli wyższy skumulowany wynik nasilenia.
• Użytkownicy witaminy D3 mieli niższy TBUT i większą dysfunkcję gruczołów Meiboma (MGD).
•  Użytkownicy diuretyków mieli mniejszą dysfunkcję gruczołów Meiboma (MGD).

Dyskusja i wnioski

Badanie sugeruje, że pewne leki systemowe mogą być związane z cięższym przebiegiem ZSO, co może wpłynąć na praktyki przepisywania leków u pacjentów z ZSO. Znajomość tych związków może pomóc w skuteczniejszym leczeniu ZSO i poprawie jakości życia pacjentów.
Komentarz: Badanie dostarcza istotnych informacji na temat wpływu leków systemowych na nasilenie zespołu suchego oka, co może mieć praktyczne zastosowanie w klinicznej opiece nad pacjentami. Wykazanie związku między stosowaniem określonych leków a nasileniem objawów ZSO może prowadzić do bardziej świadomych decyzji terapeutycznych, minimalizując potencjalne negatywne skutki uboczne. Dodatkowo, wyniki te mogą zachęcić do dalszych badań nad mechanizmami, przez które leki systemowe wpływają na ZSO, co może prowadzić do opracowania bardziej efektywnych strategii leczenia. Należy jednak pamiętać, że decyzje dotyczące leczenia powinny zawsze być podejmowane indywidualnie, z uwzględnieniem pełnego obrazu klinicznego pacjenta.

Piśmiennictwo

1. Guo M, Diaz GM, Yu Y, Patel CA, Farrar JT, Asbell PA, Ying GS; Dry Eye Assessment and Management Study Research Group. Association between systemic medication use and severity of dry eye signs and symptoms in the Dry eye assessment and management (DREAM) study. Ocul Surf. 2024 Apr;32:112-119.